Wat zijn de actuele ontwikkelingen rondom de Wet DBA?
Sinds de invoering van de Wet DBA in 2016 heeft deze wet al veel stof doen opwaaien. Ondanks de doelstelling om schijnzelfstandigheid aan te pakken, stuitte de wet op veel praktische problemen en zorgen bij zowel zzp’ers als opdrachtgevers. Inmiddels zijn er verschillende plannen voor hervormingen, waaronder de Wet VBAR. In dit artikel kijken we naar de recente en toekomstige veranderingen die invloed hebben op de wetgeving rondom zzp’ers en zelfstandige inhuur.
De Wet DBA: Hoe zit het nu?
Hoewel de Wet DBA sinds 2016 van kracht is, was de Belastingdienst in de afgelopen jaren terughoudend met handhaving. Dit was het gevolg van het zogenaamde handhavingsmoratorium, een tijdelijke opschorting van de handhaving om bedrijven en zelfstandigen de tijd te geven om zich aan te passen aan de nieuwe regels.
Belangrijk om te weten:
- Het handhavingsmoratorium loopt tot eind 2024. Dit betekent dat de Belastingdienst in deze periode alleen handhaaft bij ernstige overtredingen, zoals kwaadwillendheid.
- Vanaf 1 januari 2025 zal de handhaving echter strenger worden. Dit betekent dat organisaties die zzp'ers inhuren ervoor moeten zorgen dat ze volledig voldoen aan de regels van de Wet DBA om naheffingen en boetes te voorkomen.
Wat is de Wet VBAR en waarom is het belangrijk?
De Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties (VBAR) is het nieuwe wetsvoorstel dat de Wet DBA moet vervangen. Deze wet is bedoeld om de onzekerheid en problemen rond de Wet DBA op te lossen en nog meer duidelijkheid te geven over de arbeidsrelatie tussen opdrachtnemers en opdrachtgevers.
Wat verandert er met de Wet VBAR?
- Nieuwe criteria voor zelfstandigheid: Onder de Wet VBAR worden er drie criteria gebruikt om te bepalen of iemand als zelfstandige of als werknemer moet worden gezien:
- Werkinstructies: De mate waarin een opdrachtnemer instructies krijgt over hoe het werk moet worden uitgevoerd.
- Organisatorische inbedding: De mate waarin de opdrachtnemer deel uitmaakt van de organisatie. Als de opdrachtnemer op dezelfde manier werkt als vaste werknemers, kan dit erop wijzen dat er sprake is van een dienstverband.
- Ondernemerschap: Het risico dat de opdrachtnemer zelf draagt en de vrijheid om zelfstandig te opereren.
- Rechtsvermoeden van werknemerschap bij laag uurtarief: Als een zzp'er een tarief hanteert van minder dan €32,24 per uur, wordt er vermoed dat er sprake is van een dienstverband. In dat geval ligt de bewijslast bij de opdrachtgever om aan te tonen dat de zzp'er toch als zelfstandige moet worden gezien.
Internetconsultatie en weerstand
In 2023 werd de Wet VBAR voorgelegd aan het publiek via een internetconsultatie, waarbij zowel zzp’ers als werkgevers hun feedback konden geven. Deze consultatie leverde een recordaantal reacties op, met veel kritiek vanuit zowel zelfstandigen als werkgevers. Vooral de nieuwe criteria en het rechtsvermoeden van werknemerschap bij een lager uurtarief zorgden voor onrust.
Waar gaat de kritiek over?
- Zzp’ers vrezen dat de nieuwe regels hun zelfstandigheid en vrijheid in gevaar brengen. Vooral de focus op het uurtarief als indicatie voor werknemerschap wordt als problematisch gezien.
- Werkgevers maken zich zorgen over de extra administratieve last en de onduidelijkheid rond de beoordeling van de arbeidsrelatie.
Het gevolg van deze weerstand is dat er nu wordt gewerkt aan aanpassingen in de wet, waardoor de invoering van de Wet VBAR is vertraagd.
Wat betekent dit voor jouw organisatie?
Hoewel de Wet VBAR nog in ontwikkeling is, blijft de Wet DBA voorlopig van kracht. Met de strengere handhaving vanaf 2025 is het essentieel dat je als organisatie nu al de nodige maatregelen neemt om te voldoen aan de regels. Dit betekent:
- Het correct gebruik van modelovereenkomsten.
- Een duidelijke scheiding tussen zzp’ers en vaste medewerkers in je organisatie.
- Documenteren van de zelfstandigheid van de opdrachtnemers die je inhuurt.
Daarnaast is het belangrijk om de ontwikkelingen rond de Wet VBAR in de gaten te houden, zodat je voorbereid bent op de nieuwe regels zodra deze van kracht worden.
Conclusie: blijf op de hoogte en voorkom risico’s
De komende jaren zullen cruciaal zijn voor de wetgeving rond zzp’ers en zelfstandige inhuur. Met de hervatting van de handhaving van de Wet DBA in 2025 en de mogelijke invoering van de Wet VBAR, is het belangrijk dat jouw organisatie voorbereid is. Zorg ervoor dat je voldoet aan de huidige wetgeving en houd de nieuwe ontwikkelingen in de gaten om toekomstige risico’s te vermijden.
Wil je weten hoe je jouw organisatie kunt voorbereiden op de strengere handhaving van de Wet DBA?
Neem contact op met onze juridische experts voor een vrijblijvend adviesgesprek, of lees ons artikel over het gebruik van modelovereenkomsten.
Caspar
Jurist