Op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen? Meld je dan aan voor onze nieuwbrief.

Terug
Wet- en regelgeving do 18 jan '24 donderdag 18 januari 2024

De impact die de wet DBA heeft op zelfstandig professionals en organisaties

Afgelopen vrijdag 7 juli is het kabinet Rutte-IV gevallen. Momenteel is er sprake van een demissionair kabinet. Dit betekent dat het kabinet alleen nog lopende zaken afhandelt. Het betekent ook dat sommige kwesties niet meer aan de orde komen. Deze zullen pas op de politieke agenda komen zodra er een nieuw kabinet is aangetreden. De kamer bepaalt nu of het zzp-onderwerp wel of niet op de agenda komt. We brengen je natuurlijk op de hoogte van belangrijke updates over dit onderwerp.

Ondanks de val van het kabinet ziet het er vooralsnog naar uit dat de Belastingdienst vanaf 1 januari 2025 strenger gaat handhaven op schijnzelfstandigheid. Dit om de juridische positie van zzp'ers duidelijker te maken. In dit artikel lees je over de drie belangrijkste criteria, om te beoordelen of er sprake is van schijnzelfstandigheid óf van ondernemerschap.

Onderscheid tussen zelfstandigen en werknemers 

Voor de Belastingdienst is het enorm belangrijk om het onderscheid te kunnen maken tussen zelfstandigen en werknemers in loondienst. De twee groepen worden anders behandeld rondom belastingen en premies voor sociale zekerheid. Als de werkzaamheden persoonlijk worden gedaan, er loon wordt betaald en er sprake is van gezag, dan is er sprake van een dienstverband. In de praktijk kan het ook voorkomen dat een zzp'er langdurig één opdrachtgever heeft. Of dat de opdrachtgever niet alleen een vergoeding betaalt, maar ook de werkuren voorschrijft en opdrachten geeft. In die gevallen kan er sneller sprake zijn van een dienstverband. 

Schijnzelfstandigheid aanpakken 

Het kabinet wil schijnzelfstandigheid aanpakken, omdat er anders belastingen en sociale premies misgelopen worden. Schijnzelfstandigheid komt voor wanneer iemand als zelfstandige werkt, maar eigenlijk als werknemer wordt behandeld. Dit kan voorkomen wanneer een persoon afhankelijk is van één opdrachtgever, geen echte ondernemersrisico's draagt en weinig vrijheid heeft in het bepalen van zijn of haar werkzaamheden.

Bescherming van de werkenden

Normaal gesproken als iemand in loondienst is, draagt die persoon premies af om onder andere WW, ZW en pensioen op te bouwen. Een zzp’er is zélf verantwoordelijk om zich te beschermen. Als grote groepen werkenden niet meedoen aan dit socialezekerheidsstelsel, dan kan het ook lastiger worden om de kwetsbare werkenden voldoende bescherming te bieden. Ook is er sprake van oneerlijke concurrentie voor werkgevers die wel werknemers in vaste dienst nemen. En binnen de groeiende groep zzp'ers, zijn er zorgen dat sommige niet genoeg beschermd zijn tegen inkomensveranderingen door werkverlies of ziekte. 

Wat houdt de wet DBA in en wat zijn de gevolgen? 

In 2016 werd de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) in het leven geroepen om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Hierdoor werden opdrachtgevers en zzp'ers (opdrachtnemers) gezamenlijk verantwoordelijk voor de fiscale gevolgen van hun arbeidsrelatie. Ook moesten zij samen beslissen of ze hun relatie wilden invullen als loondienst of niet. Maar deze wet leidde tot veel onzekerheid en verwarring, waardoor de wet tijdelijk werd opgeschort. Het kabinet heeft kortgeleden aangekondigd vanaf 1 januari 2025 weer volledig te handhaven. 

Dit houdt in dat wanneer je als opdrachtgever een zzp’er een opdracht geeft voor één jaar en dit met één jaar zou verlengen, je al te maken krijgt met deze handhaving. Het is dus erg belangrijk dat je nu al actief alle lopende contracten controleert op rechtmatigheid. Wij kunnen je hierbij helpen.   

Verduidelijking van regels 

Om ervoor te zorgen dat de regels duidelijker worden zullen de criteria in de regelgeving worden opgenomen. De drie belangrijkste criteria zijn: 

  • Wordt het werk gecontroleerd en worden er instructies gegeven? (gezagsverhouding) 
  • Is het werk georganiseerd als kernactiviteit binnen de organisatie van de opdrachtgever binnen de structuur van de werkgever? (inbedding) 
  • Is er sprake van zelfstandig ondernemerschap binnen de arbeidsrelatie? 

Inbedding en gezagsverhouding 

Het begrip 'inbedding' wordt naast 'gezagsverhouding' geïntroduceerd, maar het kabinet moet nog bepalen hoe deze nieuwe regel precies zal worden ingevuld. Zelfstandigenorganisaties waarschuwen dat deze maatregelen ook zelfstandigen zullen raken die overduidelijk ondernemers zijn en niet concurreren met werknemers in loondienst. Denk bijvoorbeeld aan mensen die invallen voor werknemers die met zwangerschapsverlof zijn en werken in een 'ingebedde' functie. Maar nog steeds duidelijk als ondernemers worden beschouwd. Het is dus belangrijk dat de regels niet te streng worden, om te voorkomen dat deze zelfstandigen onnodig worden benadeeld. 

Meer informatie en advies?

Benieuwd naar wat de gevolgen zijn voor jouw organisatie en/of wil graag advies over rechtmatigheid? Wij hebben hier jarenlange ervaring in en adviseren je er graag over. Ook als je zzp’er bent, helpen en adviseren wij je graag.

Neem vrijblijvend contact op met één van onze adviseurs:

Caspar

Jurist